Tupani (tympani i lashtë ilir)

Për emën e me urdhën të Zotave të mdhaj e të vërtetë

Mënyra si përdorej tupani i lashtë ilir

Tupani i lashtë ilir mbahet me dorën e majtë dhe goditet me dorën e djathtë, ose me majën e gishtave ose me një shkop të posaçëm që ka në majë një krye me humë, të mbështjellun me një copë arnë.

Tupani nuk ka mundësi të kombinimeve të shumta por mund të përcjellë për mrekulli ritmet e thjeshta.

Këto ritme luhen duke kombinue dy forma goditjesh: e theksueme dhe e patheksueme.

Goditja e theksueme âsht një goditje mâ e fortë që niset nga një largësi më e madhe, ndërsa goditja e patheksuar është dukshëm ma e dobët dhe goditet nga afërsia.

Në bazë të këtyne formohen kombinime të llojllojshme që marrin emnin simbas gjatësisë së ciklit:

NJËSHE - O O O O O O - ritëm i njëtrajtshëm, me vetëm një lloj goditjesh, shërben kryesisht për rituale e meditim, por edhe për përcjellje të ndonjë valle të posaçme

DYSHE - O o O o O o O o O o O o  - ritëm i thjeshtë, ku goditjet e theksueme dhe të patheksueme zavendësohen me njana tjetrën vazhdimisht, haset shpesh në kangë djepi

TRESHE - O o o O o o O o o - ritëm me një të theksueme dhe më pas dy të patheksueme, dhe ky cikël përsëritet vazhdimisht, poashtu përdoret në kangë djepi

KATËRSHE - O o o o O o o o O o o o - haset më rrallë si ritëm, dhe thuajse nuk përdoret në kombinime më komplekse, por âsht i përshtatshëm për rituale e meditim

PESËSHE - O o o O o - kombinim i një treshe dhe një dyshe që ndërrohen vazhdimisht me njana-tjetrën; përdoret në kangë të ndryshme (3 + 2 = 5)

SHTATËSHE - O o o O o O o - ritmi më i përhapur ndër këngët shqiptare, (3 + 2 + 2 = 7)

TETËSHE - O o o O o o O o - kombinim i dy tresheve me një dyshe (3 + 3 + 2 = 8)

NANDËSHE - O o o O o O o O o - poashtu ritëm i përhapun në këngët shqipe (3 + 2 + 2 + 2 = 9)

DYMBËDHJETËSHE - O o O o O o o ' O o O o o - poashtu i përhapun te shqiptarët (7 + 5 = 12)