Kulti i ujkut

Ujku është kafshë me aftësi të jashtëzakonshme sipas besimit. Ai është në gjendje të pengojë shpirtërat e këqinj që mos t'u bëjnë keq njerëzve, nga ai ka frikë shtriga, lugati dhe shumë krijesa tjera të dëmshme. Edhe tash kur plakat përmendin lugatin, shtrigën etj, shtojnë "ia preftë ujku udhën". Dhëmbët dhe thonjtë e ujkut përdoren si hajmali, për fëmijë, u vëhen në djep ose u qepen në kapuç ose në rroba, për t'i mbrojtur nga syri i keq.

Ujqët. Besim popullor. Fiset baritore shqiptare u trembeshin shumë ujqëve në të kaluarën. Për këtë arsye, për të mos tërhequr vëmendjen e tyre, përdornin për ta një numër eufemizmash, si bisha, gojëlidhuni, i pagoji. Ujku mund të mbyste vetëm nëntëdhjetë e nëntë dele. Kur mundohej të hante të njëqindën, ngordhte.

Lidhur me vampirët, mendohej se vetëm ujku mund ta detyronte lugatin të kthehej e të hynte prapë në varr. Kur dikush nuk i jepte para një lypësi të veshur me lëkurë ujku, mjaftonte që lypësi ta hidhte lëkurën te pragu i shtëpisë së kurrnacit dhe bagëtinë e këtij të fundit me siguri do ta hante ujku. Duke u nisur nga kjo, thuhet se asnjë bari nuk i kishte lënë ndonjëherë pa para lypësit e veshur me lëkurë ujku.