Pse Skënderbeu i mundi gjithmonë ushtarët e Sulltan Mehmetit?
Janë nja dy tipare që e bënë Skënderbeun përgjithësisht superior ndaj armiqve të tij, në këtë rast Perandorisë Osmane. Le të fillojmë me më të rëndësishmin:
1.Skënderbeu i njihte strategjitë dhe taktikat që përdornin osmanët në betejë. Ai u rrit në Adrianopojë, mbaroi shkollën ushtarake atje dhe ishte një nga gjeneralët më të mirë osmanë në atë kohë para se t'i dezertonte.Kjo do të thotë kur në betejë të hapur Skënderbeu e dinte se çfarë taktikash përdornin osmanët për të mashtruar armiqtë e tyre dhe kështu mund t'i kundërshtonin ata.
2.Osmanët nuk ishin mësuar kurrë me luftën guerile. Pavarësisht se kishin një nga ushtarakët më të mirë dhe më të mëdhenj të të gjitha kohërave, osmanët i stërvitën ushtarët e tyre për t'i bërë ballë betejës së hapur dhe për të rrethuar siç duhet kështjellat e armikut. Si të tillë ata shpesh shmangnin terrenin e ashpër si pyjet dhe malet dhe në vend të kësaj u fokusuan në sulmin ndaj qyteteve armike. Problemi me Shqipërinë ishte se ajo ishte e rrethuar me male dhe si e tillë nuk mund t'i shmangej. Shqiptarët e shfrytëzuan atë në maksimum duke përdorur taktikat e tokës së djegur dhe të goditur e vrapin për dhe lodhur ushtritë osmane para se të mbërrinin në destinacionin e tyre.
3. Skënderbeu arrinte gjithmonë të manovronte dhe t'i mposhte armiqtë e tij. Për shembull, në betejën e Albulenës, Skënderbeu i mashtroi osmanët, duke i bërë ata të mendojnë se ai ishte mundur në mënyrë vendimtare. Si i tillë ai i joshi ata thellë në territorin e armikut duke i bërë kamping në një pozicion të pafavorshëm dhe u zë pritë natën. Pavarësisht se ishin më shumë se 8–1, osmanët nuk patën një shans. Ai njihet gjithashtu për mposhtjen e ushtrive veneciane, të cilat njiheshin si ushtritë më të organizuara dhe më të pajisura në Evropë, pavarësisht se ishin përsëri në numër.
4. Morali luajti një rol të madh në betejat mesjetare. Shqiptarët luftonin për atdheun dhe familjet e tyre, kishin arsye të luftonin për vendin e tyre dhe të tillë ishin të motivuar për të fituar. Ushtritë osmane nga ana tjetër përbëheshin nga rekrutët ballkanikë dhe anadollakë, ushtarë të cilët ose detyroheshin të bashkoheshin ose bashkoheshin vetëm për të marrë plaçkë falas ose për të vdekur. Të vetmit rekrut të trajnuar ishin jeniçerët dhe ata ishin një pjesë e vogël e ushtrisë. Ata ishin të pamotivuar dhe kishin më shumë gjasa të iknin nga beteja sapo u zunë pritë ose armiku fitonte dorën. Si të tillë, osmanët humbën shumë burra dhe beteja kundër ushtrive të motivuara ballkanike në përgjithësi, por ata nuk u interesuan sepse ata ishin kryesisht rekrutët joturq dhe sapo ngritën një ushtri tjetër dhe provuan përsëri shansin që mundën. Skënderbeu nga ana tjetër kishte burime të kufizuara dhe përdorte vullnetin shqiptar për të luftuar sa të mundej.
5. Skënderbeu ishte një diplomat brilant. Gjatë jetës së tij, Skënderbeu arriti të sigurojë njerëz dhe fonde nga shumë fuqi evropiane të asaj kohe duke përdorur diplomacinë, si Mbretëria e Napolit, Aragonës, Venecias etj. një kalorës anglez i quajtur "John of Newport" në krah të tij. Edhe pas vdekjes së tij, shumë shqiptarë kërkuan strehim në Napoli dhe Venecia, të cilat sot njihen si komunitete “arbëreshe”.
Këto ishin shumë arsye pse Skënderbeu mundi të mposhtte në mënyrë të përsëritur ushtritë osmane dhe megjithëse Shqipëria u pushtua përfundimisht, ai la gjurmë në historinë ballkanike dhe evropiane.
_________________
Mos i shko në qafë shoqit, nepi shkaf i përket, e jeto nierxisht. Mi kto âsht ngrehë ajo nertesë e madhnueshme qi i thonë shoqni, njeky âsht Kanuni i shoqnis! - Shtjefën Gjeçovi