FORUMI BESËLASHTË SHQIPTAR
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.
FORUMI BESËLASHTË SHQIPTAR

Forumi i Bashkësisë Besëlashtë / Forumi i parë pagan shqiptar në internet / Mirë se vini / Regjistrohuni dhe mësoni më shumë rreth nesh
 
ForumForum  Latest imagesLatest images  RegjistrohuRegjistrohu  identifikimiidentifikimi  

 

 Lidhje thrako-shqipe në gjuhë

Shko poshtë 
2 posters
AutoriMesazh
Hyllin Zëusi

Hyllin Zëusi


Male Numri i postimeve : 24
Join date : 03/07/2014
Age : 50
Location : Vindenis

Lidhje thrako-shqipe në gjuhë Empty
MesazhTitulli: Lidhje thrako-shqipe në gjuhë   Lidhje thrako-shqipe në gjuhë EmptySat 05 Jul 2014, 13:05

Trakisht - shqip
Lidhja me trakishten nuk eshte hipoteze , pasi shqipja ka qene folur ne ballkan ne epoken pararomake e iliret e traket ishin 'vellezer' apo 'kusherinj te pare', keshtu qe elementet trake ne shqip mund ti vishen fare mire ngjashmerise iliro-trake.

1) achel - e lidhin me uje,por krahaso achull-akull(forma ull-uj) te shqipes.
2) ala- uje, rrjedhe, krahas shqip ula-uja
3) alta- uje, rrejdhe, per analogji ulta-ujta
4) an(a), ang,ant(i) - 3 fjale me rrenje an qe nenkuptojne, i perkulur,anesor, kunder, krahaso me shqipen ana, me ane, i anes tjeter.
5) apa- lume, shpjeguar disa postime lidhja ap-av tek av-ull uje i ngrohte.
6) ar-zas- i bardhe, krahas. shqipen ar, rrenja e b-ar-dh ose ndryshe arzas=arsas nga per shkak te s=t kemi artas, krahasuar me shqipen i/e art-e
7) bend- lidh, krahaso me shqipen bind,hyji ilir Bindi,
8) bol-inth(os)- buall qe jetonte ne malet MESAPE qe ndanin medet nga pajonet, krahas shqip buall,buoll
9) bredas- kullote malore, krahaso me shqip bredha, kullote mes bredhash,pra kullote malore(dako-rumanisht bred i thone bred-hit)
10) brendas- kaproll , shqipja brini/briri ose brin-dash, pra fjala mund te jete e perbere
11) bria- vendqendrim,pastaj qytet, krahaso me shqipen vrri,verri, kalimi b-v ben bria-vria-vrria
12) bru-zas(bru-sas) - shpejt, krahaso me shqipen vru-ll(vru duket edhe e afert e vrap)
13) kal-as— balte, krahaso me shqipen, k(e/a)ll-ir, kel-lire, i baltosur i bere pis nga pluhuri e balta kryesisht.
14) dama- vend ku rrihet, krahaso me shqipen doma-dhoma ose
i dam, i ndare qe rri menjane.
15) dars-as- i forte, i guximshem , krahaso me shqipen derrm/derrmoj apo me derdeng(dar-deng) , njeri i forte,i mbushur
16) dero- i mbyllyr, krahaso me shqipen dere.
17) dinga- pjellor, krahaso me shqipen dinga/s qe do te thote plot apo deng qe ka te njejtin kuptim.
18) douro- i forte, krahaso me shqipen duar, ku qendron forca
19) drenis- dre, krahaso me shqipen dre/ni
20) erm-as- furi, krahaso me shqipen jerm(apo zjerm) furi,me zjarr
21) germas- i ngrohte , i zjarrte, krahaso me shqipen jerm,zjerm(gr,therm-os),zjarr ose me ziej, i/e zier
22) her-is- dore, krahaso me shqipen k-hra=krah
23) jur-as- uje ,lume , krahaso me ujr-a
24) kalas - zone kufitare, krahaso me shqipen kala
25) kenth-as - femije, krahaso me shqipen kerth-i - i vogel
26) kurp- grope,fole ne toke, krahaso me shqipen grop e germ-oj
27) kurta- dru ? gur ? , krahaso me shqipen gurt
28) mukas- vend ujendenjur, kenete, krahaso me shqip i mykur
29) pala- kenete,pellg,krahaso me shqipen pel-lg, rrenja hipotetike ala-ula-uja
30) per- djale, bir, krahaso me shqip phir-bir
31) pinon- pi, pije, krahaso me shqipen pi-pin,emri ilir Pinni.
32) pras- hedh me presion (ujin ne pergjithesi), krahaso me shqipen plas perplas
33) puris, pyr,pir - djale, bir, krahaso me shqipen phir-bir
34) pusinas- pyll me pisha, krahaso me shqip, pis(h)a
35) rezas(resas) - mbret, krahaso me shqipen mb- ret, res(as)-ret,mbret atehere del mbi-ret, mbi mbret.
36) sabazias(sabatias)- i lire,liroj, krahaso me shqipen sh(a)phat-ues- shpet-ues-lirues, Hyji iliro-trak Sabatius-Sabazio mund te kete qene Shpetuesi.
37) rumbas- uje i shpejte, rryme, krahaso rum me shqipen rrym.
38) saut-is- pertac, qe rri ne nje vend, krahaso me saut/saus me shqipen sos, perfundoj,i lodhur,i sosur
39) sek-as - bar,drithe, krahaso sek-tek me shqipen thek-er,(sika-thika pra njihet se s eshte kthyer ne th)
40) semela- toke, krahaso me shqipen themel ,prape s e kthyer ne th.
41) skalp- gjuaj , godas, krahaso me shqipen shkep(ne dru) apo shkolit-shperbej apo shkop
42) skaplis- sepate, krahaso shkap- me shkop
43) skarsas- cekur,perkulur, di traverso(italisht), krahaso , me shkaras,jam shkaras dmth jam i perkulur, skam ekuiliber.
44) skilas- i shpejte, krahaso rrenjen skil me shqipen shkel, ja shkeli dmth filloi te vrapoje shpejt.
45) skumbras- mal,koder, krahaso skumb-shkumb me shqipen shkamb/shkemb
46) struma,strumon (lumi strimon i pajoneve)- rryme lumi, rrjedhe, ruma me shqipen rryma.
47) suka - gryke mali apo e care(crepa it,crack anglisht), krahaso me shqipen suka ose cuka.
48) sura- rrjedhe ,serisht fjala rrjedhe prandaj nuk eshte i pamundur krahasimi me shqipen shurra
49) suras - i tharte, krahaso me shqip, thart nepermjet sart-sarat/s,kalimi s-th i permendur me lart, sika-thika
50) taru- dru me maje,ushte, krahaso me dru
51) thurd- shkaterroj, kollapsoj(per sqarim), krahaso me shqipen i/e thyer(t)
52) tirsas- i shpeshte, i dendur, i plote, krahaso me shqipen tras(h)-trashesi
53) titha - dite,drite, shkelqim, krahaso me shqipen dita.
54) ton- prezente, e tashme, e tanishme, krahaso ton me tani
55) tund - shtyj, krahaso me shqipen tund (djepin), pije dhe me fund, fare mos u tund.
56) tuntas- shume,dendur,krahaso tunt me shqipen tynt-dynd
57) turm- turrem,vrapoj, krahaso me shqipen turr e fjalen turm
58) veger- qullte e i ngrohte, i vaket, krahaso veg me shqip.vak(et)

http://hyllin.blogspot.com/
Mbrapsht në krye Shko poshtë
Hylltar
MODERATOR
Hylltar


Male Numri i postimeve : 205
Join date : 23/04/2013
Age : 44
Location : Në Fushat e Elysesë

Lidhje thrako-shqipe në gjuhë Empty
MesazhTitulli: Re: Lidhje thrako-shqipe në gjuhë   Lidhje thrako-shqipe në gjuhë EmptyTue 28 Feb 2023, 15:44

Nëse në Thraki hasen fjalë jo-ilire ose jo-shqipe atëherë kemi të bëjmë me ardhacakë, sepse ishte zonë e prekur, por thraku i vërtetë ishte i afërt me ilirin.

Ndërsa për ardhjet nga Thrakia është gabim ta mohojmë. Anipse ardhje të tilla nuk përmenden me përjashtim të asaj të dakëve, por edhe nuk kanë pasur pse të përmenden sepse nuk kishte zëvendësim popullate thjesht kanë ardhur njerëz të ikur e të mbijetuar nga lufta e terori sllav, dhe i janë bashkëngjitur trungut të vet. Kjo gjë ka përforcuar trungun tonë etnik.

Prandaj kemi dy trajta të emrit në shqip (trajta e shquar dhe e pashquar) ku njëra rrjedh nga lakimi thrakisht, dhe tjetra nga lakimi i emrit në ilirisht. Prandaj kemi dy diateza të foljes në gjuhën shqipe, diateza veprore (vras, shaj, nxej) dhe ajo pësore (vritem, shahem, nxehem). Akademikët pajtohen me atë se në shqip dy trajtat dhe dy diatezat u shfaqën pak a shumë me formimin e etnisë arbërore, gjë që bie në pajtim me ato që them unë, se në kombinimin e dy gjuhëve asaj thrake me atë ilire, secila e dhuroi lakimin e vet për t'u bërë dy lakime, ku njëri është i shquar e tjetri i pashquar, apo njëra diatezë është veprore e tjetra pësore.

Prandaj kemi gjithë ato emra thrakisht tek shqiptarët
KOTUZI - cothysi thrak përmendet në kangë popullore
SAPA - krahina e Zadrimës, shqip quhej sapa, që është fis thrakas, kemi dhe fisin sopi
SOPI - poashtu fisi sapa
BERISHA - nga emri thrakas berisade
BESIANA - qësot është fshati besi-besia në afërsi të Prishtinës, qytet i ndërtuar enkas për Besët që ikën nga zullumi sllav
DIBRA - nga fisi ilir Doberët
MATI - nga Emathia, emathianët e ikur nga sllavët u vendosën aty, dhe E-ja nistore ka rënë si pasojë e zhvendosjes së theksit
KABASHI - nga kështjella Kabetzos në Dakinë Ripensis, në veri të Nishit
AGER ISVANO - në htrakisht Isva, esba, esva, i thonin kalit, ISVANO dmth kalorës, AGER lidhet me Agron pro dhe me shqipen i egër
Ager Isvano është figurë e legjendave këngëve epike
THAÇI - fis shqiptar thueht se rrjedh nga 7 bijtë e Gjibales, Gjibala është Kybela, hyjneshë e lashtë thrake-fryge, makedone dake
DACUS DARDANIAE - peshkopi i Dardanisë që quhej Daku i Dardanisë
DAKU, DAKA, DAKAJ - emra dhe mbeimra te shqiptarët
DEÇANI - rrjedh nga DEKIANI emër personal që dmth dak, dakian
BRIA - prapashtesë thrake, por që lidhet me shqipen vërrije, kurse nga ilrishtja kemi fjalën fushë, me potë njëjtin kuptim
GALABRIA - Fusha e Kosovës, ku -bria është prapashtesë thrake dhe Gala është shpend i zi që ilirët e mbanin për qëllime të veta që do ti shpjegoj tjetër herë
Ngjyrosja e Nuses në Malësinë e Tetovës e Pollog, që sot e hasim vetëm te pomakët në Bullgari që dmth te thrakët e sllavizuar
IBRI - Ibri rrjedh emri i lumit HEBRI po HEBROS që ndan Greqinë nga Turqia, pasi Ibri në lashtësi quhej Angri, thrakët erdhën dhe ia dhanë emrin e vet

Që nga fillimi kishte fise ilire të përzieme:
Dardanët në pjesën lidnore kishin emra thrakisht
Peonët përmenden edhe si ilirë dhe si thrakë
Tribalët (tre balle) fis thrak erdhën u vendosën në Maqedoninë e sotme (në latinisht Tricornensis = tre brina)
Maqedonët ishin sa këndej sa andej, anipse elementi ilir mbizotëron më shumë

Mos të harrojmë ngjashmërinë
MEZEJT - fis ilir në Bosne
MOESËT - fis thrak në Bullgarinë veriore, por që Apiani thotë se janë të afërt me ilirët
MAEDËT - fis thrak në Rodope, Bullgaria e sotme afër kufirit me Maqedoni
MYSËT - moesët që shkuan në Azinë e vogël, në afërsi të dardanëve të atjeshëm dhe Trojës
MUSHKI - një fis ilir në Anatoli, që bënin inkursione të vazhdueshme kundër mesopotamëve dhe mbretërive tjera në atë hapësirë

krejt emra sipri kanë kuptimin e KALIT, maz mëz, mëzat, mushkë, mushka, mushku, magari, etj

Me këto lidhet edhe MEDAURI që dmth kalorës, ky ishte emri i hyjnisë kalorës te ilirët
Mbrapsht në krye Shko poshtë
Hylltar
MODERATOR
Hylltar


Male Numri i postimeve : 205
Join date : 23/04/2013
Age : 44
Location : Në Fushat e Elysesë

Lidhje thrako-shqipe në gjuhë Empty
MesazhTitulli: Re: Lidhje thrako-shqipe në gjuhë   Lidhje thrako-shqipe në gjuhë EmptyTue 28 Feb 2023, 15:47

Karakteri dual i leksikut të shqipes reflekton prejardhjen e dyfishtë nga thrakishtja dhe ilirishtja:

1. QË dhe SE; pra "a e dini që..." dhe "a e dini se". Që duhet të ilire dhe se duhet të jetë thrake.

2. FUSHA dhe VËRRIJET. Fusha duhet të jetë nga ilirishtja, dhe ngjan me greqishten e lashtë φύσησ (fysis) që d.m.th. natyrë. Vërrije duhet të jetë nga thrakishtja -bria që përdorej shumë si prapashtesë e toponimeve.

3. Dy trajta të emrit, e shquar dhe e pashquar, ngjajnë me lakimin në dy gjuhë të ndryshme: sipas linguistëve në shqip u shfaqën dy trajta të emrit vetëm në mesjetën e hershme, apo ndoshta në antikën e vonë; pak a shumë koha kur unë mendoj se janë shkrirë thrakë e ilirë.
Kësisoj kemi lakimin ilir:
bushtra
i/e bushtrës
bushtrës
bushtrën
prej bushtrës

lakim i cili na e dha trajtën e shquar

dhe kemi lakimin thrak:
bushtër (një bushtër, këtë bushtër etj)
bushtre (këlysh bushtre, bir bushtre etj.)
bushtre (asaj bushtre etj.)
bushtër (këtë bushtër)
prej bushtre

lakim i cili na e dha trajtën e pashquar.

4. Dy diateza të foljes: veprore dhe pësore. Edhe këto sipas linguistëve janë shfaqur në shqip tok me dy trajta të emrit.
Kështu kemi diatezën veprore që vjen nga gjuha ilire:
vras
vret
vret
vrasim
vrisni
vrasin

dhe diatezën pësore që vjen nga gjuha thrake:
vritem
vritesh
vritet
vritemi
vriteni
vriten
Mbrapsht në krye Shko poshtë
Sponsored content





Lidhje thrako-shqipe në gjuhë Empty
MesazhTitulli: Re: Lidhje thrako-shqipe në gjuhë   Lidhje thrako-shqipe në gjuhë Empty

Mbrapsht në krye Shko poshtë
 
Lidhje thrako-shqipe në gjuhë
Mbrapsht në krye 
Faqja 1 e 1
 Similar topics
-
» Feja iliro-thrako-dake

Drejtat e ktij Forumit:Ju nuk mund ti përgjigjeni temave të këtij forumi
FORUMI BESËLASHTË SHQIPTAR :: Shkencë :: Histori :: Çâshtje historike-
Kërce tek: