Higjiena te ilirët

A. Stipçeviq, "Ilirët"

HIGJIENA

Lajmet për pastërtinë trupore në përgjithësi te ilirët kanë të bëjnë me të vetmin fis - dardanët. Autorët antikë pohojnë njëzëri se pjesëtarët e këtij fisi ishin mjaft të ndytë. Kështu, sipas Strabonit, dardanët jetonin në kasolle nëntokësore, të cilat i hapnin nën plehra. Autorët e tjerë na informojnë se dardanët laheshin vetëm dy herë në jetë: kur lindnin, kur martoheshin, ndërsa herën e tretë i lanin vetëm kur vdisnin. Për grekët e vjetër dardanët ishin proverbialisht të ndytë, kështu që edhe nëse pajtohemi se në këtë proverbialitet si dhe në të gjitha të tjerat, kishte teprime, është vështirë të mos besojmë se nga kjo veçori, vërtet, dalloheshin nga fiset e tjera ballkanike. Përsa u përket pohimeve se laheshin vetëm dy herë, gjegjësisht tri herë, gjatë jetës, është evident fakti, se nuk ka pasur lidhje me shprehitë higjenike të dardanëve, por aty është fjala për larjet rituale, të cilat hasen edhe te shumë popuj të tjerë.