Gatimi vegjetarian

Iu pershendes meqense eshte shkrimi im i pare, une vete jam vegjetariane, mu duk e arsyeshme ta veja kte shkrim ketu,

Frikadele me kungulleshka

Reçeta është për katër persona

4 kungulleshka - 500gr
1 kokë qepë
4 lugë majdanoz të grirë
2 - 3 lugë djathë të grirë kackavall
2 ve
1.5 dl miell, kripë, piper
vaj ulliri për fërgim (apo bënë edhe vaji i zakonshëm)

Kungulleshkat i grijmë në rende dhe u shtrydhim lëngun.Pastaj, vendosim
qepën e grirë hollë djathin, vezët, miellin, kripën dhe piperin e zi. E
nxejm vajin në një fertes dhe me një lugë i vendosim aty frikadelet.
Kur ato të skuqen i rrotullojm në anën tjetër.
Këto frikadele mund të përdoren si meze, apo filli mund te përdoret
edhe si mbushje e një byreku.
Kjo ishte e tëra, ju bëfshin mirë

Për sa dihet deri më tani i pari nga pellazgët ishte profeti Zalmoks që shpiku dhe përhapi vegjetarianizmin në mesin e Getëve (Dakëve).

Straboni gjithashtu raporton se Mysët (Moesi), që jetonin në territoret e sotme të Bullgarisë veriore, dhe një pjesë të Serbisë, praktikonin vegjetarianizmin, duke u ushqyer me mjaltë, qumësht dhe djathë. Këta janë quajtur “theosebeis” (adhuruesë të zotave”) dhe “kapnobatai” (“ata që ecin mbi tym”).

Një vegjetarian i njohur pas kohës së Zalmoksit ishte dijetari Pythagora. Ky u bë i njohur me Teoremën e tij, me numrat të cilët i shihte si perëndi, me besimin në rimishërim, por edhe me vegjetarianizmin e tij. Madje vegjetarianizmi që nga koha e lashtë u quajtu “dietë pitagorjane”. Pythagora kishte babain etrusk, ndërsa nënën pellazge nga fisi i jonëve.

Vegjetarianë ishin edhe orfikët që besonin dhe adhuronin Orfeun e lashtësisë. Një mozaik me Orfeun i pikturuar nga dardanët e lashtë, është gjetur në Kosovë në rrethinat e Besianës.

Proteinat përbëhen nga aminoacidet e ndryshme. Amino-acidet në formë blloqesh palohen e bashkohen duke formuar proteina. Pra një proteinë është sikur një shtëpi që përbëhet nga shumë pjesë.

Nga këto aminoacide janë disa që njeriu i krijon vetë, por janë edhe 18 prej tyre që trupi i njeriut nuk mund t’i prodhojë.

Proteina që përmban të 18 amino-acidet, quhet proteinë komplete. Proteina të këtilla gjenden në ushqim shtazor si mish, djath, vezë, qumësht.

Proteinat të cilave u mungon një apo më shumë nga këto 18 amino-acide quhen proteina jo-komplete. Proteina të këtilla gjenden kryesisht në ushqim bimor. Prandaj është e nevojshme që ushqimet bimore të kombinohen në atë mënyrë që një ushqim që i mungon një aminoacid të përdoret së bashku me një tjetër që e përmban atë amino-acid në sasi të madhe.

Zakonisht drithërat në njërën anë kombinohen me bishtajoret në anën tjetër. Por ndodh që e hasim edhe këtë lloj kombinimi në tresh:

Ëmbëlsirë kreshmore (vegjetariane)

Përbërësit:
1 gotë arra (gjysmat të shtypura e gjysmat të prera)
1 gotë sheqer
½ gote mjaltë
1 e ½ gotë ujë
2 gota miell
1 lugë e vogël sodë bikarbone
1 lugë e vogël kanellë
1 lugë e vogël karafil i shtypur

Përgatitja:
Ziejmë në një vend ujin mjaltin dhe sheqerin, pastaj i heqim nga zjarri dhe i lemë të ftohen.
Shtojmë arrat, miellin, sodën dhe erëzat.
Brumin e përgatitur e përziejmë mirë, dhe e hedhim në formë të lyer me vaj.
Ëmbëlsirën e pjekim në furrë të mesme.
Pasi të ftohet e presim dhe e servirim të pjekur me sheqer pluhur.