ARNAUT OSMANI DHE HUSO RADOICA

ARNAUT OSMANI DHE HUSO RADOICA

Bashkë janë bamun tridhetë kapidana
kuvenojshin trimat, bjesedojshin
p'e prozhmojshin Huso Radoicën:
-- Pse ti, Huso, nuk don m'u martuo?
A po t'dhepen paret për mei la

a po t'dhepet dazma për m'e ba?
Benë e zotit Husi va ka ba:
-- As s'pom dhepen paret për mei la
as s'po m'dhepet dazma për m'e ba
por besën e zotit e kam dhanë--

ktej Udbinet nuse mos me marrë
Do marr nus'n e Arnaut Osmanit
do me tybe martesën e báj!
Tanë përnjibotë shokt e paskan qeshë
e kanë qitë Husit e i kanë thanë:

-- Borç t'madh vetit ti i paske vu!
Para tejet tanë qi jem martuo
asnji n'Udbinë s'kem mujtë m'u martuo
Hajt, po zamë, ti nusen mirë p'e merr
Kurrnji ditë, djalë, ti nuk muç me pajë.

Njizet vjet e tjera turku s'ka
e tash tri herë n'bejleg kenë ai ka --
tre mejdanxhi deri sot ka pre.
'Zetekatër vjet, Huso, ti i ke
e hala n'mejdan kuj s'i ke kenë

as mejdanxhi deri sot s'ke pre
Keq me plasun Husit na i ka ra
e ka qitë shokve e u ka thanë:
-- Pa dig-joni, tridhetë kapidana
po va napi unë besën e zotit --

kur t'më dale pranvera e bardhë
e t'më bushet mali gjeth e bar
vetë për frenit gjogun kam m'e marrë
në jeshil unë gjogun kam m'e çuo
e n'livad vetë gjogun kam me lshuo

disa dit në jeshil kam me lanë
Nji ditë prej ditsh gjogun kam me zanë
kam me shluo gjogun, me shtërguo
e në shpinë të gjogut kam me hipë
për Udbinë vetë me gjog kam m'u nisë

Edhe n'Udbinë unë kur kam me hi
do marr nus'n e Arnaut Osmanit
dose kryet e la në Udbinë!
Prej njatyjte trimat m'ishin çuo
e n'saraj t'vet sejcili ka shkuo.

Moti shkote, shkote pa daluo
edhe pranvera m'ite afruo --
m'ish bushë mali me gjethë e me bar.
Qyre, Husi çka m'kite punuo --
fill nër ahër te gjogu ka shkuo

frenin m'krye gjogut ja ka vuo
e për frenit gjogun ma ka kapë
fill në jeshil gjogun ma ka çuo
e n'livade gjogun ma ka lshuo
disa ditë në jeshil e ka lanë.

Nji ditë prej ditsh gjogun e ka zanë
e ka shluo gjogun e shtërguo
edhe n'shpinë ai gjogut i ka hipë
për Udbinë ai rrugën e ka marrë --
fill ka shkuo në çesme t'Udbins.

Tridhetë çika n'çesme i ka gjetë.
-- Mirë se u gjej! -- çika't u ka thanë.
Tanë ja dredhin e m'inë çuo n'kamë.
Qyr ç'ka qitë Husi e u ka thanë:
-- Pashi zotin, çika, qi u ka dhanë

ku asht kulla e Arnaut Osmanit?
Kulla rishto shumë kekan punuo
e qysh ka ditë n'Udbinë nuk jam kenë --
probatinit sarajet s'ja di
Janë dredhë çikat Husit i kanë thanë:

-- Kollaj është sarajet me ja ditë --
njajo kulla qi asht në buzë t'lumit
e gjith rreth saj á baçja luluo --
njajo 'sht kulla e Arnaut Osmanit
Prap ka folun Husi e ka thanë:

-- Pashi zotin, çika, qi u ka dhanë
cila 'sht nusja e Arnaut Osmanit?
Probatinit nusen nuk ja njoh.
Prap kanë dredhë çikat e i kanë thanë:
-- Fort kollaj á nusen me ja njohtë

se nër ne nusja e ti po ësht --
njajo qi ësht m'e bukra nër ne
njajo qi ësht m'e g-jata nër ne
njajo qi s'i çon sytë me shikjuo
njajo 'sht nusja e Arnaut Osmanit.

A dredhë Husi edhe i ka thanë:
-- Nusja e probit, ujë me m'dhanë me pi
se prej s'largut vetë jam ty rruguo
edhe edja fort më ka marrë muo!
Nuk don nusja ujë me i dhanë me pi

nuk don nusja aspak me shikjuo.
Janë dredhë shoqet edhe i kanë thanë:
-- Pa t'vra zoti, nuse, mos me t'lanë!
Kti djalit ujë ma ba mos me i dhanë
tanë Udbinën at'herë e marrojmë.

Njat'herë nusja çka m'kite punuo --
nji tas me ujë n'çesme e ki bushë
ki shtre dorën Husit me ja dhanë.
Paj pas grushtit Husi e ki kapë
n'vithe t'gjogut me t'çpejtë e ki qitë

me rryp t'shpatës me t'çpejtë e ki gjeshë
edhe vrap t'madh gjogut i ki dhanë
Tridhetë çika poterën e qesën.
Tanë Udbina n'poterë m'ite lshuo.
Arnauti pa gjog ki qilluo

në poterë dhe pa gjog m'ite lshuo
Tridhetë çika i kishin kallzuo
se shkjav nusen ja kite grabitë.
Për pas ti turku m'ite filluo
deri ç'ka dalë n'at Bjeshkën e Naltë.

Kur ka shkuo në tri rruga kryq
nuk ka di se ç'për rrugë i ka shkuo.
Turku fort jaty m'ite mërzitë
m'ite ulë jaty e m'ki pushuo
Gjak për goje ki nisë për me i shkuo.

Njat'herë turku çka kite punuo:
nji fletë gjethit të gjanë ma ka gjetë
edhe ma gjak fletën e ka shkruo
Kur shkrimin ai e kite maruo
në të dy g-juj turku keka çuo

duva t'madhe zotit i ka ba:
-- Çoe, zot ti, nji erë e nji pshtjellcë
de ta çoje jekët fletë përpjetë
në divan jas mretit më ja qet.
Mreti Husit mirë ka me i kalzuo

se çka n'fletë unë ati i ka' shkruo --
se jam ty pritë për mejdan në bjeshkë.
Hak hyqmeto zoti e ka ba --
çoi zoti nji erë edhe nji pshtjellcë
edhe e çoi at fletën përpjetë

fill në divan mretit po m'ja qet.
Edhe n'divan mreti ty shikjuo
e sheh fletën me gjak q'ite shkruo;
marrka fletën mreti e lexuo
Kur pa mreti çka turku ka shkruo

shpejt për Husin mreti paska çuo.
Para mretit Husi paska shkuo.
-- Ma parë, Huso, na ty t'kem kalzuo
se n'Udbinë ti nuk mush m'u martuo.
Pse turkut nusen ja ke grabitë

tash në bjeshkë asht për mejdan ty t'pritë.
Njat'herë Husi çka m'kite punuo --
imë e hollë nji letër e ki shkruo
edhe n'letër Husi kite shkruo:
"Pa dig-jova, Arnaut Osmani

qi je ty m'pritë për mejdan në bjeshkë
sot i gati për mejdan nuk jam
Ditn e djelle qi t'vije m'e para
vetë me nuse ty n'bjeshkë kam me t'ardhë --
cili shoqin në mejdan ta presim

njeaj tjetri nusen ka m'e gzuo"
N'vijim t'letrës Husi i ka shkruo:
"Pa dig-jo ti, Arnaut Osmani
besn e zotit due me ta dhanë --
deri qi t'vij m'u pre n' mejdan

n'ven të motrës nusen ty ta duo"
Nji maxharit në dorë ja ka dhanë
me ja çuo Arnaut Osmanit
E maxhari me t'çpejtë n'bjeshkë ka shkuo
turkut çpejtë letrën ja ka dorzuo.

Sa çpejt turku letrën e ka ktuo.
Kur ka pa se çka i kite shkruo --
ka n'vet t'motrës nusen me neruo
deri qi t'vinë në mejdan m'u pre --
benë e zotit turku paska ba:

-- Hiç ma n'qef vetë nuk kisha me kenë
se njetash ktu nusen unë me pasë!
Në saraje turku keka dredhë.
Dit' po shkojshin, tha, për pa daluo
Djella natet kur kite aguo

heret çohet Arnaut Osmani
ma ka shluo gjogun e shtërguo
mej n'saraje turku paska hi
odë për odë sarajet i shetiti
me saraje ai u hallashtis

e pas vetit derën e ka dry.
N'shpinë të gjogut turku paska hipë
për Bjeshkë t'Nalta rrugën e ka marrë
Kur ka shkuo në tri rruga kryq
ai prej gjogut njaty paska zdrypë

keka ul-o turku me pushuo.
Pak ma g-jatë e shum nuk ka vonuo
po ma sheh-o Huso Radoicën
n'shpinë të gjogut Husi tyv afruo
nji copë prapa nusen e ka lanë.

Vetë me veti turku ka menuo:
"Keka trim edhe keka besnik
se me kenë nji cub ose magjyp
kur vjen n'mejdan me muo m'u pre
për inad tem nuses g-jat i rrite

At menim turku se ka paruo --
ja përrini Huso Radoica.
-- Mirë se t'gjej, o Arnaut Osmani!
-- Mirë se vjen, o Huso Radoica!
Ulu, Huso, ti pak me pushuo!

A dredhë Husi edhe i ka thanë:
-- Nuk kam ardhun me ty me pushuo
por çov n'mejdan ti me m'dalun muo
se djalë me sy ti tash ke me pa
tash ta njohsh ti Huso Radoicën!

Ja ka dredhë e turku i ka thanë:
-- Deshta vetë me t'lanun me pushuo
se mërziçem rrugën e ke marrë
se kur t'vije puna e mejdanit
ke m'e njoftun Arnaut Osmanin.

N'shpinë të gjogut turku paska hipë
Shpatë për shpat-o trimat na janë teshë --
tanë m'janë pre e tanë më janë coptuo
e batall shpatat m'i kishin ba.
Mej prej gjokejt në tokë paskan kcye

kryq në kryq-e trimat m'ishin kapë.
Tre sahat-o m'ishin sukulluo --
të dyvet sytë gjaku jav ka bluo.
Njat'herë foli Huso Radoica:
-- Pa m'dig-jo ti, Arnaut Osmani

të dy syt-e gjaku m'i ka bluo
nuk muni ma me ty me luftuo
por besë burra't në ty n'ka qilluo
besë nër veti na duom me vu --
duem m'u ulë na pak e ma pushu

nusja jote ujë m'na qitë m'u la
njeta gjak na syvet ma va hjekë
prap për s'risht-o n'mejdan kem m'u çuo
Ja ka dredhë e turku i ka thanë:
-- I pabes-o vetë unë kurr s'jam kenë.

Edhe duert turku ja ka lshuo.
Të dy s'bashkut m'janë ulë me pushuo.
Nusja ujë të dyve u ka qitë
gjakun syvet të dy e kanë' hjekë.
Kishin nisë trimat me bjeseduo

edhe foli Huso Radoica:
-- Pa m'dig-jo ti Arnaut Osmani
çka të dves unë, ti nrejt me m'kalzuo!
Kur je nisun në mejdan me m'dalë
a ke lanun donji rop në shpi

a ke lanun vllazni në kojshi
fisi yt, o djalo, ka po asht?
Çka ka dredhun turku e ka thanë:
-- Çka m'ke dvetun nrejt du me t'kalzuo:
kur jam nisë në mejdan me t'dalë ty

kurrnji rob unë nuk kam lanë në shpi
as s'kam lanun vllazni në kojshi
I kam shetitë odë për odë sarajet
me saraje vetë jam hallashtisë
e pas vetit derën e ka' dry.

Fisi em asht, djalo, pej Zaharjet
e jam bir i njasaj gruos s'vejë.
Dy jetima zoti na pa lanë
e unë vllau i vogël jam kenë.
Fort zengjine nanën e kem pasë --

gjysa e shehrit jona ka kenë.
Kur Muji në Zaharje pa ra
luftë të madhe Muji qi pa ba --
të tanë shehrin Muji e ka djegë.
N'oborr t'kishës Muji më pa gjetë.

n'bukuri-o Muji m'ka lakmuo
para vetit në shalë më ka vu
në Udbinë e Muji më ka çu.
Më ka rritun Muji e silitë
deri jam ba i zoti i vetit.

M'ka ble Muji ara e livade
M'ka punuo kulla e saraje
edhe nusen Muji ma ka gjetë --
me kët nuse Muji m'ka martuo.
Tanë Udbina m'ka dashtë e hatruo.

Ka vijuo turku e ka thanë:
-- Pash nji zot, o Huso, qi t'ka dhanë
duo me t'dvetë e nrejt me m'kalzuo!
Kur je nisun në mejdan me m'dalë
a ke lanun donji rop në shpi

a ke lanun vllazni në kojshi
fisi yt, o djalë, ka po asht?
Lot' për faqe Husit i kanë ra
edhe benë e zotit e ka ba:
-- Çka po m'dvetë nrejtë duo me t'kalzuo:

ku jam nisë unë n'mejdan ty me t'dalë
as kam lanun kurrnja rob në shpi
as s'kam lanun vllazni në kojshi.
Fisi em asht, djalo, prej Zaharjet
e jam bir i njasaj gruos s'vejë.

Dy jetima zoti na pa lanë
e unë vllau i madh qi kam kenë.
Fort zengjine nanën e kem pasë --
gjysa e shehrit e jona ka kenë.
Kur Muji në Zaharje pa ra

luftë të madhe Muji qi pa ba --
të tanë shehrin Muji e ka djegë
vllanë e vogël Muji ma ka marrë.
Fort fukara na qi patëm petë
shum borç krajlit nana i pa hi.

Nuk pat krajlit paret me ja dredhë
e për borç mue krajli m'ka marrë.
Më ka rrit-o krajli, m'ka silitë
deri jam ba i zoti i vetit --
m'ka ble krajli ara e livade

m'ka punuo kulla e saraje.
N'bjesedë kem ra tridhetë kapidana
të tridhetët muo m'kanë prozhmuo
pse nuk duo un-o m'u martuo.
Besn e zotit tyne va kam dhanë

ktej Udbinet nuse mos me marrë --
do marr nus'n e Arnaut Osmanit
do me tybe martesën e baj!
Nam për ty, o djalo, qi paç tie
nam për ty e nam për nusen tate.

Zot shyqyr sot vllazën jem bashkuo!
Dy përnjibotë në kamë kekan çuo
gryka-gryka vllazënt kekan marrë
Husi nusen e don për kunatë.
Kaloi dita, gati u ba natë.

Qyr, ç'ka qitun Husi e ka thanë:
-- Pash nji zot, o vllalo, qi t'ka dhanë
çka të thom ti muo me m'dig-juo:
në Zaharje tre duom me shkuo
nanën tanë na duom m'e kërkuo!

Arnauti á dredhë e ka thanë:
-- Kurgja n'met për Zaharje s'më bjen
fort i ri prej tytje qi kam dalë.
Qysh á dredhë e Husi i ka thanë:
-- Vetë ma i vjetër njaterë qi jam kenë

m'bjen dër met për sokakun e kishs
N'shpinë të gjog'et të tre paskan hipë
për Zaharje rrugën e kanë marrë
Kur kanë hi në mjedis të pazarit
n'qosh t'sokakut ata kur kanë shkuo

njaty gjogat m'i kishin daluo
se nji plakë të moçme kishin pa
në nanë tyne cila u ka g-ja.
-- Mirë se t'kena gjetë mor baxhi!
-- Mirë se vini, o djelm jabanxhi!

Manej vllazënt plakës i kanë thanë:
-- Pash nji zot o plakë qi të ka dhanë
çka të dvesem me na thanë pa rrenë!
Po zegjine e kurr e je kenë?
A ke pasun dojere djelm t'vet?

Nji ke pasën po ty çka t'i gjet?
Fort të madhe plaka kita fsha:
-- Fort zegjine vetë kam pa qilluo --
gjysa e shehrit e emja ka kenë
dy jetima zoti m'i pa lanë.

Kur Muji në Zaharje pa ra
luftë të madhe Muji qi pa ba --
të tanë shehrin Muji e pa djegë
djaln e vogël Muji ma ka marrë.
Sa shum borç unë krajlit i paç hi

djalin e madh për borç ma ka marrë.
Samornicë unë rrugash tash kam petë.
Qysh janë dredhun djelt e i kanë thanë:
-- Dy vllazën zoti na ka bashkuo
e djelt tu të dy kemi qilluo.

Njatere plaka në kamë keka çuo
e të dy djelt gryka i ka marrë
e prej gzimit shpirti i ka dalë --
dekun n'tok-e plaka paska ra.
Nji vorr t'bukur nans i kanë punuo

para kishet djelt e kanë venuo.
Në shpinë t'gjoget të tre paskan hipë
për Udbin-e rrugën e kanë marrë
fill n'saraje t'Arnaut Osmanit.
Tanë Udbinën n'dasëm e kanë thirrë

Tri javë dit-e dasëm paskan ba
për shyqyr qi vllazënt janë bashkuo.


këndoi Kolë Gjokaj - Muzheçkë, Trijesh - shënoi Fran Jankaj 1969